ZAŁĄCZNIK I

URZĄDZENIA DO OBSŁUGI BANKNOTÓW

1.   Ogólne wymogi techniczne

1.1.   Dla uznania za urządzenie do obsługi banknotów, dane urządzenie musi być zdolne do sortowania wiązek banknotów, klasyfikacji pojedynczych banknotów euro oraz fizycznego oddzielania banknotów euro zgodnie z ich klasyfikacjami bez udziału operatora urządzenia, z zastrzeżeniem załączników IIa i IIb. Urządzenia do obsługi banknotów muszą posiadać wymaganą liczbę wydzielonych kieszeni wyjściowych lub innego rodzaju środki zapewniające wiarygodne oddzielenie sortowanych banknotów euro.

1.2.   Urządzenia do obsługi banknotów muszą mieć możliwość modyfikacji ustawień, aby mogły w wiarygodny sposób wykrywać nowe rodzaje falsyfikatów. Dodatkowo w razie potrzeby urządzenia te muszą mieć możliwość modyfikacji ustawień w celu dostosowania do bardziej lub mniej rygorystycznych standardów sortowania według jakości obiegowej.

2.   Kategorie urządzeń do obsługi banknotów

Urządzenia do obsługi banknotów dzielą się na urządzenia obsługiwane przez klienta oraz urządzenia obsługiwane przez personel:

Tabela 1

Urządzenia obsługiwane przez klienta

Tabela 2

Urządzenia obsługiwane przez personel

W przypadkach gdy klienci wprowadzają banknoty euro w celu zdeponowania ich w urządzeniach kasjerskich z funkcją sprawdzania autentyczności i jakości obiegowej banknotów lub w urządzeniach kasjerskich z funkcją sprawdzania autentyczności banknotów, albo pobierają banknoty euro wypłacone przez te urządzenia, urządzenia te powinny być uważane za urządzenia obsługiwane przez klientów i powinny klasyfikować oraz obsługiwać banknoty euro zgodnie z załącznikiem IIa.

3.   Typy urządzeń do obsługi banknotów

Eurosystem przeprowadza testy typów urządzeń do obsługi banknotów. Typy urządzeń do obsługi banknotów rozróżniane są według zastosowanych w nich systemów detektorów, oprogramowania oraz innych składników wykorzystywanych dla wykonywania ich głównych funkcji. Funkcjami tymi są: (a) potwierdzanie autentyczności autentycznych banknotów euro; (b) wykrywanie i oddzielanie banknotów euro podejrzanych co do autentyczności; (c) wykrywanie i oddzielanie banknotów euro nienadających się do obiegu od banknotów euro nadających się do obiegu, jeśli ma to zastosowanie; oraz (d) identyfikowanie przedmiotów rozpoznanych jako banknoty euro podejrzane co do autentyczności oraz, jeśli ma to zastosowanie, banknotów euro, których autentyczność nie została jednoznacznie potwierdzona.

ZAŁĄCZNIK IIa

KLASYFIKACJA I POSTĘPOWANIE Z BANKNOTAMI EURO PRZEZ URZĄDZENIA OBSŁUGIWANE PRZEZ KLIENTA

Banknoty euro podlegają zaklasyfikowaniu do jednej z następujących kategorii oraz fizycznemu rozdzieleniu według kategorii. Urządzenia, które nie weryfikują banknotów euro pod względem jakości obiegowej nie muszą dokonywać rozróżnienia pomiędzy kategoriami 4a i 4b.

Tabela 1

Sposób klasyfikacji i postępowania z banknotami euro przez urządzenia obsługiwane przez klienta, do których gotówka jest wpłacana w połączeniu z identyfikacją klienta

Banknoty euro kategorii 2 i 3 nie są zwracane klientowi przez urządzenie w przypadku gdy urządzenie pozwala na anulowanie wpłaty. Zatrzymywanie takich banknotów euro w przypadku anulowania transakcji może być dokonywane przez składowanie ich w tymczasowej komorze w urządzeniu.

KBC może uzgodnić z podmiotem zajmującym się obsługą gotówki, że banknoty euro kategorii 3 nie będą fizycznie oddzielane od banknotów euro kategorii 4a lub 4b oraz że w takiej sytuacji wszystkie te trzy kategorie będą traktowane jako banknoty euro kategorii 3.

Tabela 2

Sposób klasyfikacji i postępowania z banknotami euro przez inne urządzenia obsługiwane przez klienta

ZAŁĄCZNIK IIb

SPOSÓB KLASYFIKACJI I POSTĘPOWANIA Z BANKNOTAMI EURO PRZEZ URZĄDZENIA OBSŁUGIWANE PRZEZ PERSONEL

Banknoty euro podlegają zaklasyfikowaniu do jednej z następujących kategorii oraz fizycznemu rozdzieleniu według kategorii. Urządzenia, które nie weryfikują banknotów euro pod względem jakości obiegowej nie muszą dokonywać rozróżnienia pomiędzy kategoriami B1 i B2.

Sposób klasyfikacji i postępowania z banknotami euro przez urządzenia obsługiwane przez personel

Szczegółowe zasady klasyfikacji i sortowania dla niektórych urządzeń obsługiwanych przez personel

1.   Sortery klasyfikują i fizycznie sortują banknoty euro według kategorii A, B1 oraz B2 zgodnie z załącznikiem IIb, przy czym w celu uniknięcia interwencji operatora urządzenia potrzebne są co najmniej trzy wydzielone kieszenie wyjściowe.

2.   Sortery posiadające wyłącznie dwie wydzielone kieszenie wyjściowe mogą jednak sortować i klasyfikować banknoty, jeśli spełnione są poniższe wymagania:

3.   Urządzenia do sprawdzania autentyczności banknotów klasyfikują i fizycznie sortują banknoty euro według kategorii A i B, przy czym w celu uniknięcia interwencji operatora urządzenia potrzebne są co najmniej dwie wydzielone kieszenie wyjściowe.

4.   Urządzenia do sprawdzania autentyczności banknotów posiadające wyłącznie jedną kieszeń wyjściową mogą jednak klasyfikować i sortować banknoty, jeśli spełnione są poniższe wymagania:

ZAŁĄCZNIK IIIa

MINIMALNE STANDARDY DLA MASZYNOWEGO SPRAWDZANIA BANKNOTÓW EURO

Niniejszy załącznik określa minimalne standardy dla maszynowego sprawdzania jakości obiegowej banknotów euro przez urządzenia do obsługi banknotów.

W trakcie sprawdzania jakości obiegowej za nienadające się do obiegu należy uznać banknoty euro z jakimikolwiek uszkodzeniami, dla których określono obowiązkowe wymogi jakości obiegowej w poniższej tabeli.

Dopuszczalny poziom tolerancji dla maszynowej kontroli jakości obiegowej banknotów wynosi 5 %. Oznacza to, że nie więcej niż 5 % banknotów euro, które nie spełniają kryteriów jakości obiegowej może być błędnie zaklasyfikowanych przez urządzenia jako nadające się do obiegu.

Tabela 1

Wykaz kryteriów sortowania dla maszynowego sortowania według jakości obiegowej

Dodatkowe informacje dotyczące kryteriów sortowania

1.   Zabrudzenie

Zabrudzenia banknotów zwiększają ich gęstość optyczną. Poniższa tabela określa maksymalny poziom zwiększenia gęstości próbek banknotów, w porównaniu do nowych banknotów euro, który pozwala na uznanie banknotów euro za nadające się do obiegu:

Tabela 2

Poziomy gęstości optycznej

Banknoty euro niespełniające powyższych wymogów nie nadają się do obiegu. Każdy z KBC przechowuje dla celów porównawczych banknoty o poziomie zabrudzenia odpowiadającym powyższym wymogom. Pomiary gęstości optycznej banknotów euro przechowywanych dla celów porównawczych oparte są na poniższych wymogach:

Zwiększenie gęstości banknotu euro wykorzystywanego dla celów porównawczych rozumiane jest jako najwyższa wartość wśród średnich z co najmniej 4 punktów pomiaru mierzonych na awersie i na rewersie banknotu w niezadrukowanej części i bez jakichkolwiek zmian znaku wodnego.

2.   Plama

Nie nadają się do obiegu banknoty euro z koncentracją brudu na powierzchni banknotu pokrywającą obszar co najmniej 9 mm na 9 mm na niezadrukowanej powierzchni banknotu lub co najmniej 15 mm na 15 mm na zadrukowanej powierzchni banknotu.

3.   Napis, nadruk, rysunek

Obecnie nie ma obowiązku wykrywania napisów, nadruków oraz rysunków.

4.   Odbarwienie

Odbarwienia mogą wystąpić na przykład w przypadku wyprania banknotu euro lub poddania go działaniu agresywnych substancji chemicznych. Tego rodzaju banknoty euro nienadające się do obiegu mogą zostać wykryte przez czujniki elementów graficznych lub czujniki ultrafioletu.

5.   Rozdarcie

Banknoty euro o rozdarciach, które są „otwarte” i znajdują się całkowicie lub częściowo poza obszarem działania elementów urządzenia odpowiedzialnych za transport mechaniczny nie nadają się do obiegu, jeżeli rozdarcia są większe, niż wskazane poniżej.

Tabela 3

Rozdarcie

6.   Dziura

Banknoty euro z dziurami, które znajdują się całkowicie lub częściowo poza obszarem działania elementów urządzenia odpowiedzialnych za transport mechaniczny nie nadają się do obiegu, jeżeli powierzchnia dziury jest większa, niż 10 mm2.

7.   Ubytek

Banknoty euro o długości zmniejszonej o 6 mm lub więcej lub o szerokości zmniejszonej o 5 mm lub więcej nie nadają się do obiegu. Wszystkie pomiary odnosi się do nominalnej długości i szerokości banknotów euro.

8.   Podklejenie

Banknot podklejony powstaje poprzez złączenie części banknotu lub banknotów euro np. przy pomocy taśmy klejącej lub kleju. Banknot euro z taśmą klejącą zakrywającą powierzchnię o wymiarach większych niż 10 mm na 40 mm i grubszą niż 50 μm nie nadaje się do obiegu.

9.   Zagniecenia

Pogniecione banknoty euro można zwykle rozpoznać na podstawie zmniejszonego współczynnika odbicia lub zmniejszonej sztywności papieru banknotowego. Sortowanie według tego kryterium nie jest obowiązkowe.

10.   Wiotkość

Jeśli to możliwe, banknoty euro o bardzo niskiej sztywności powinny być sortowane jako nienadające się do obiegu. Ponieważ wiotkość zazwyczaj łączy się z zabrudzeniem, wiotkie banknoty euro zazwyczaj są wykrywane również przez czujniki zabrudzeń. Sortowanie według tego kryterium nie jest obowiązkowe.

11.   Zagięcia

Banknoty z zagięciami mogą być wykryte przez czujniki sprawdzające wielkość banknotu, z uwagi na ich mniejszą długość lub szerokość. Mogą również zostać wykryte przez czujniki grubości. Ze względu na ograniczenia techniczne, za banknoty nienadające się do obiegu uznane będą jednak tylko banknoty z zagięciami spełniającymi kryteria przewidziane dla uszkodzeń, tj. zagięcia powodujące zmniejszenie długości banknotu o ponad 6 mm lub szerokości banknotu o ponad 5 mm.

12.   Zagięte rogi banknotu

Nie nadaje się do obiegu banknot euro z zagiętymi rogami o obszarze większym, niż 130 mm2 i minimalnej długości krótszej krawędzi rogu przekraczającej 10 mm.

(1)  Pomiaru dokonuje się, wyznaczając prostą od końca rozdarcia do tego brzegu banknotu, przy którym znajduje się początek rozdarcia (rzut prostokątny), a nie mierząc długość samego rozdarcia.

ZAŁĄCZNIK IIIb

MINIMALNE STANDARDY DLA RĘCZNEGO SPRAWDZANIA JAKOŚCI OBIEGOWEJ BANKNOTÓW EURO

Niniejszy załącznik określa minimalne standardy dla ręcznego sprawdzania jakości obiegowej banknotów euro przez wykwalifikowany personel.

W trakcie sprawdzania jakości obiegowej za nienadające się do obiegu należy uznać banknoty euro uszkodzone w którykolwiek ze sposobów określonych w poniższej tabeli lub z wyraźnym uszkodzeniem jednego z rozpoznawalnych zabezpieczeń. Zagięte banknoty euro oraz banknoty euro z zagiętymi rogami mogą jednak odzyskać zdatność do obiegu przez odgięcie zagiętych części, jeśli jest to możliwe. Kontrolę jakości obiegowej przeprowadza się w drodze oceny wzrokowej poszczególnych banknotów, bez potrzeby stosowania specjalnego sprzętu.

Wykaz kryteriów sortowania dla ręcznego sprawdzania jakości obiegowej

ZAŁĄCZNIK IV

GROMADZENIE DANYCH OD PODMIOTÓW ZAJMUJĄCYCH SIĘ OBSŁUGĄ GOTÓWKI

1.   Cele

Dane gromadzone są w celu umożliwienia KBC oraz EBC monitorowania odpowiednich działań podmiotów zajmujących się obsługą gotówki oraz w celu nadzoru nad przebiegiem czynności w zakresie cyklu obiegu gotówki.

2.   Zasady ogólne

2.1.   Dane o urządzeniach do obsługi banknotów są przekazywane wyłącznie, gdy urządzenia te wykorzystywane są w celu ponownego wprowadzenia banknotów do obiegu.

2.2.   Podmioty zajmujące się obsługą gotówki regularnie przekazują KBC ich państw członkowskich następujące informacje:

2.3.   Ponadto podmioty zajmujące się obsługą gotówki, które ponownie wprowadzają do obiegu banknoty euro za pomocą urządzeń do obsługi banknotów oraz urządzeń wypłacających banknoty regularnie przekazują KBC ich państw członkowskich następujące informacje:

3.   Typy danych i wymogi sprawozdawcze

3.1.   W zależności od ich charakteru, gromadzone dane dzielą się na dane stałe i dane operacyjne.

Dane stałe

3.2.   Dane stałe zawierają informacje dotyczące: (a) indywidualnych podmiotów zajmujących się obsługą gotówki, urządzeń do obsługi gotówki oraz urządzeń wypłacających banknoty, którymi się posługują; jak również (b) niewielkich oddziałów, filii lub agencji instytucji kredytowych.

3.3.   Dane stałe dostarczane są KBC w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszej decyzji, a następnie co sześć miesięcy. Dostarczeniu podlegają dane określone we wzorze zawartym w dodatku 1, przy czym KBC może wymagać ich dostarczenia w innym formacie. Jeżeli taka była praktyka przed wejściem w życie niniejszej decyzji, w okresie przejściowym KBC mogą wymagać sprawozdawczości miesięcznej lub sprawozdawczości kwartalnej.

3.4.   KBC może postanowić, dla celów monitoringu, o gromadzeniu danych na poziomie lokalnym, np. na poziomie oddziałów lub filii.

3.5.   KBC może postanowić o wyłączeniu z zakresu wymogów sprawozdawczych urządzeń do obsługi banknotów euro, które wykorzystywane są wyłącznie do obsługi banknotów wypłacanych w kasach.

3.6.   Dostarczeniu podlegają dane dotyczące niewielkich oddziałów, filii lub agencji określone we wzorze zawartym w dodatku 3, przy czym KBC może wymagać ich dostarczenia w innym formacie.

Dane operacyjne

3.7.   Dane pochodzące z postępowania z banknotami euro i ponownego wprowadzania ich do obiegu przez podmioty zajmujące się obsługą gotówki klasyfikowane są jako dane operacyjne.

3.8.   KBC może podjąć decyzję o wyłączeniu innych podmiotów gospodarczych, o których mowa w art. 6 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1338/2001, z obowiązku przekazywania danych operacyjnych jeśli liczba banknotów euro, które podmioty te ponownie wprowadzają do obiegu za pomocą urządzeń wypłacających banknoty jest mniejsza, niż próg określony przez KBC.

3.9.   Dane dostarcza się co sześć miesięcy. Przekazywane są one KBC najpóźniej dwa miesiące po danym okresie sprawozdawczym, tj. na koniec lutego oraz na koniec sierpnia. Mogą być one dostarczone z wykorzystaniem wzoru zawartego w dodatku 2. Jeżeli taka była praktyka przed wejściem w życie niniejszej decyzji, w okresie przejściowym KBC mogą wymagać sprawozdawczości miesięcznej lub sprawozdawczości kwartalnej.

3.10.   Dane dostarczane są przez podmioty zajmujące się obsługą gotówki, które zajmują się fizyczną obsługą banknotów euro. W przypadku gdy podmiot zajmujący się obsługą gotówki zlecił sprawdzanie autentyczności oraz jakości obiegowej innemu podmiotowi zajmującemu się obsługą gotówki, dane dostarczane są przez podmiot zajmujący się obsługą gotówki wyznaczony zgodnie z art. 3 ust. 2.

3.11.   Dane przekazywane są przez podmioty zajmujące się obsługą gotówki w zestawieniach, zagregowanych na poziomie kraju oraz podzielonych ze względu na nominały banknotów euro. Dane operacyjne za niewielkie oddziały, filie lub agencje instytucji kredytowych przekazuje się oddzielnie.

3.12.   Dla celów monitoringu KBC może postanowić o gromadzeniu danych na poziomie lokalnym, np. na poziomie oddziałów lub filii.

3.13.   KBC może postanowić o wyłączeniu z zakresu wymogów sprawozdawczych banknotów euro, które są obsługiwane przez urządzenia do obsługi banknotów euro i wypłacane w kasach.

3.14.   Podmioty zajmujące się obsługą gotówki, które zleciły sprawdzanie autentyczności oraz jakości obiegowej innym podmiotom zajmującym się obsługą gotówki, mogą być wezwane do dostarczenia KBC szczegółowych informacji o podmiotach, którym zleciły wykonywanie tych czynności.

3.15.   Dostarczeniu podlegają dane dotyczące niewielkich oddziałów, filii lub agencji określone we wzorze zawartym w dodatku 3, przy czym KBC może wymagać ich dostarczenia w innym formacie i może uzgodnić z podmiotami zajmującymi się obsługą gotówki gromadzenie szerszego zakresu danych.

4.   Poufność oraz publikacja danych

4.1.   Zarówno dane stałe, jak i dane operacyjne są poufne.

4.2.   KBC oraz EBC mogą postanowić o publikacji raportów lub statystyk z wykorzystaniem danych zgromadzonych zgodnie z niniejszym załącznikiem. Publikacje takie wymagają zagregowania na takim poziomie, aby żadnych danych nie można było skojarzyć z konkretnymi podmiotami sprawozdawczymi.